Hoạt động bảo vệ sức khỏe tâm thần thuộc Chương trình mục tiêu Y tế - Dân số. Hiện nay, Lâm Đồng duy trì 100% số xã đã được triển khai bệnh tâm thần phân liệt lồng ghép vào mô hình chăm sóc sức khỏe ban đầu tại tuyến xã.
Qua đó tổ chức khám phát hiện và đưa vào quản lý tại cộng đồng 100% số bệnh nhân tâm thần. Tổng số bệnh nhân tâm thần được quản lý và điều trị đạt 94% (trong đó, tâm thần phân liệt 1.700 bệnh nhân, động kinh 2.300 bệnh nhân) và bệnh nhân được uống thuốc hàng ngày.
BS chuyên khoa tâm thần Nguyễn Ngọc Điệp - Chương trình bảo vệ sức khỏe tâm thần - Khoa Phòng chống bệnh không lây nhiễm thuộc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Lâm Đồng cho biết: Trong công tác chỉ đạo tuyến, chương trình tiếp tục duy trì hoạt động 141 xã, phường đã triển khai chương trình mục tiêu quốc gia (CTMTQG) Dự án Bảo vệ sức khỏe tâm thần cộng đồng và trẻ em trên 12 huyện, thành phố trong tỉnh. Cụ thể duy trì hoạt động giao ban mạng lưới, quản lý bệnh nhân, cấp phát thuốc và phục hồi chức năng tâm lý, xã hội cho bệnh nhân tâm thần... Khuyến khích các địa phương chủ động phát hiện bệnh nhân mới và thu dung đưa vào chương trình quản lý, cấp phát thuốc, điều trị. Đôn đốc các đơn vị y tế trong tỉnh về việc nâng cao chất lượng Dự án Bảo vệ sức khỏe tâm thần. Tập huấn cho cán bộ chương trình tâm thần tại xã Lộc Nga - TP Bảo Lộc. Hỗ trợ Trung tâm Y tế Đức Trọng khám, kê đơn thuốc cho bệnh nhân tại Cơ sở bảo trợ Trọng Đức. Hoàn thành chỉ tiêu triển khai chương trình chăm sóc sức khỏe tâm thần cộng đồng tại 6 xã mới thuộc 2 huyện Di Linh và Đam Rông. Hoàn thành công tác kiểm tra của thanh tra Sở Y tế với nội dung kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về công tác bảo vệ sức khỏe tâm thần cộng đồng tại Trung tâm Phòng chống bệnh xã hội tỉnh năm 2017-2018.
Chương trình hiện đang quản lý 1.310 bệnh nhân tâm thần phân liệt và 1.567 bệnh nhân động kinh, trong đó có 46 bệnh nhân tâm thần phân liệt phát hiện mới trong năm 2019.
Bệnh nhân tâm thần phân liệt điều trị đều có 1.234 bệnh nhân đạt 94 %. Bệnh nhân tâm thần phân liệt được tái hòa nhập cộng đồng có 1.270 trường hợp, đạt 97%. Tỷ lệ bệnh nhân tâm thần phân liệt được phát hiện, quản lý điều trị tại các xã triển khai Dự án đạt 94%.
Bệnh nhân động kinh phát hiện mới là 66 trường hợp. Bệnh nhân động kinh được điều trị đều có 1.499 trường hợp, đạt tỷ lệ 95%. Số bệnh nhân động kinh được phát hiện, quản lý, điều trị tại các xã triển khai dự án là 1.500 bệnh nhân, đạt tỷ lệ 95%.
Trong thời gian tới, chương trình tiếp tục triển khai hoàn thành tốt các chỉ tiêu chuyên môn được giao. Duy trì, quản lý điều trị bệnh nhân tâm thần phân liệt, động kinh tại 12 huyện, thành phố trong tỉnh. Bố trí cán bộ hợp lý để đảm bảo hoàn thành chỉ tiêu chuyên môn, hoàn thành mục tiêu chung của chương trình Dự án Bảo vệ sức khỏe tâm thần cộng đồng. Tập huấn chuyên môn cho cán bộ mạng lưới Dự án Bảo vệ sức khỏe tâm thần trên phạm vi toàn tỉnh. Đẩy mạnh truyền thông giáo dục sức khỏe.
Tuyến huyện duy trì quản lý, điều trị bệnh nhân cũ và tăng cường công tác phát hiện bệnh nhân mới đưa vào dự án quản lý. Cán bộ phụ trách chương trình tiến hành kiểm tra giám sát hoạt động của Dự án tại các trạm y tế cũng như kiểm tra công tác phục hồi chức năng tại nhà cho bệnh nhân tâm thần. Cán bộ phụ trách chương trình tuyến huyện, thành phố cùng Dự án Bảo vệ sức khỏe tâm thần cộng đồng tỉnh tiến hành kiểm tra, giám sát hoạt động chương trình hàng quý (công tác ghi chép sổ sách, đánh giá công tác quản lý bệnh nhân, công tác dự trù, cấp phát, quản lý thuốc theo quy chế dược, công tác phục hồi chức năng cho bệnh nhân...).
Tuyến xã, phường duy trì quản lý, điều trị bệnh nhân cũ và tăng cường công tác phát hiện bệnh nhân mới đưa vào dự án quản lý. Dự trù, bảo quản thuốc chương trình theo quy chế dược. Ghi chép đầy đủ thông tin, tình trạng bệnh nhân tâm thần phân liệt, động kinh, trầm cảm trong hồ sơ bệnh án. Kết hợp cùng nhân viên y tế thôn bản thực hiện công tác phục hồi chức năng cho bệnh nhân chương trình, giúp đỡ, động viên người bệnh giúp họ nhanh chóng tái hòa nhập cộng đồng và biết cách hướng dẫn, giải thích gia đình phòng tránh một số tai nạn do bệnh gây ra. Chuyển bệnh nhân lên tuyến trên để khám hội chẩn, điều chỉnh lại liều thuốc khi cần thiết.
BSCKII Nguyễn Quốc Minh - Phụ trách điều hành Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật Lâm Đồng cho biết: Khó khăn tồn tại nhiều năm nay đối với Chương trình bảo vệ chăm sóc sức khỏe tâm thần cộng đồng tại địa phương chính là việc gia tăng nhanh chóng số bệnh nhân mắc bệnh lên khoảng 4.000 người nhưng kinh phí cấp không đủ để cung cấp thuốc cho bệnh nhân điều trị. Vì vậy, chỉ tiêu đạt được nhưng chất lượng điều trị chưa đáp ứng với yêu cầu đặt ra và hoạt động bảo vệ chăm sóc sức khỏe tâm thần cộng đồng cần được quan tâm đầu tư đúng mức để từng bước cải thiện, nâng cao chất lượng chăm sóc điều trị bệnh nhân tâm thần tại cộng đồng trong thời gian tới.
